W ostatnich badaniach naukowych zwrócono uwagę na wpływ escitalopramu, znanego leku stosowanego w terapii zaburzeń depresyjnych i lękowych, oraz crocyny, substancji czynnej występującej w szafranie, na funkcje pamięci i plastyczność synaptyczną u szczurów narażonych na chroniczny stres. Badanie to dostarcza nowych, istotnych informacji na temat zastosowania tych substancji w praktyce klinicznej, szczególnie w kontekście ich potencjalnego połączenia w terapii.
Wprowadzenie do badania
Uczestniczące w badaniu szczury zostały poddane 14-dniowemu stresowi, co miało na celu zasymulowanie warunków chronicznego stresu, które mogą prowadzić do zaburzeń funkcji poznawczych, w tym pamięci. Escitalopram, jako inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), jest często stosowany w leczeniu zaburzeń związanych ze stresem, a jego działanie polega na zwiększeniu poziomu serotoniny w mózgu, co może wspierać procesy pamięciowe i plastyczność synaptyczną. Z kolei crocina, składnik szafranu, wykazuje działanie neuroprotekcyjne i może wspierać pamięć oraz indukcję długoterminowej potencjacji (LTP), co czyni ją interesującym kandydatem do badań nad terapią skojarzoną.
Metodyka badania
W badaniu wykorzystano 48 samców szczurów Wistar, które podzielono na sześć grup: kontrolną, sham, stres-recovery, stres-escitalopram, stres-crocina oraz stres-escitalopram-crocina. Po 14 dniach stresu, szczury otrzymywały przez kolejne 14 dni escitalopram oraz crocinę, a także ich połączenie. Badania elektrofizjologiczne przeprowadzono w celu oceny funkcji wejścia-wyjścia (I/O) oraz indukcji LTP w regionie CA1 hipokampa, a także zmierzono poziomy kortykosteronu (CORT), hormonu stresu.
Wyniki badania
Ocena funkcji I/O i LTP
Wyniki pokazały, że szczury narażone na stres, które nie otrzymały żadnej terapii, wykazywały znaczące obniżenie zarówno nachylenia, jak i amplitudy fEPSP (potencjałów postsynaptycznych) w porównaniu do grupy kontrolnej. Szczególnie interesujące były wyniki grupy, która otrzymywała crocinę, gdzie zaobserwowano poprawę w zakresie funkcji I/O i LTP. Z kolei szczury leczone escitalopramem nie wykazały poprawy w tych parametrach, co sugeruje, że sam escitalopram może nie być wystarczający do przywrócenia funkcji pamięci po chronicznym stresie.
Poziomy kortykosteronu
Wyniki analizy poziomów CORT wykazały, że szczury, które nie otrzymały terapii, miały podwyższone poziomy CORT, co potwierdzało wpływ chronicznego stresu na ich organizmy. Leczenie crociną prowadziło do znaczącego obniżenia poziomów CORT, co może wskazywać na jego działanie przeciwestresowe.
Dyskusja wyników
Badanie dostarcza cennych informacji na temat różnic w skuteczności escitalopramu i crocyny w kontekście ich zastosowania po okresie chronicznego stresu. Wyniki sugerują, że crocina ma korzystny wpływ na plastyczność synaptyczną i funkcje pamięci, podczas gdy escitalopram, mimo że skuteczny w terapii depresji i lęku, nie przynosił oczekiwanych rezultatów w kontekście poprawy pamięci po stresie. Może to sugerować, że escitalopram działa najlepiej, gdy jest stosowany równolegle z czynnikami stresowymi, a nie po ich ustąpieniu.
Podsumowanie i wnioski
Podsumowując, badanie wykazało, że escitalopram, zarówno samodzielnie, jak i w połączeniu z crociną, nie przynosił poprawy w funkcjach pamięci u szczurów narażonych na chroniczny stres. Z drugiej strony, crocina wykazała obiecujące działanie w przywracaniu funkcji pamięci i plastyczności synaptycznej. Wyniki te podkreślają znaczenie dalszych badań nad zastosowaniem crocyny jako potencjalnego wsparcia w terapii zaburzeń pamięci związanych ze stresem.
Bibliografia
Joodaki Mehran, Radahmadi Maryam and Alaei Hojjatallah. Comparing the Efficacy of Escitalopram with and without Crocin in Restoring I/O Functions and LTP within the Hippocampal CA1 Region of Stressed Rats. Advanced Biomedical Research 2024, 13(3 (Supp)), 198-207. DOI: https://doi.org/10.4103/abr.abr_18_24.
